గ్రామ సర్పంచ్ (Village President) అధికారాలు మరియు విధులు
ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయతీ రాజ్ చట్టం, 1994 ప్రకారం గ్రామ సర్పంచ్ (Village Sarpanch) గ్రామానికి ప్రథమ పౌరుడిగా పరిగణించబడతారు. సర్పంచ్కు ఉండే ప్రధాన అధికారాలు మరియు బాధ్యతలు ఇక్కడ క్లుప్తంగా వివరించబడ్డాయి.
1. పరిపాలనా అధికారాలు (Administrative Powers)
సర్పంచ్ గ్రామ పరిపాలనకు ముఖ్య బాధ్యులు. వారి ప్రధాన విధులు:
- సమావేశాలు: నెలకు ఒకసారి గ్రామ పంచాయతీ సమావేశం మరియు ఏడాదికి రెండు సార్లు గ్రామ సభ (Gram Sabha) తప్పనిసరిగా నిర్వహించాలి.
- పర్యవేక్షణ: పంచాయతీ కార్యదర్శి మరియు ఇతర సిబ్బంది విధులను పర్యవేక్షించడం.
- రికార్డులు: పంచాయతీ రికార్డులు, రిజిస్టర్లు తనిఖీ చేసే పూర్తి అధికారం ఉంటుంది.
2. ఆర్థిక అధికారాలు (Financial & Cheque Power)
ముఖ్య గమనిక: గ్రామ నిధుల వినియోగానికి సర్పంచ్ మరియు పంచాయతీ కార్యదర్శికి జాయింట్ చెక్ పవర్ (Joint Cheque Power) ఉంటుంది.
- గ్రామ అభివృద్ధి పనులు (రోడ్లు, డ్రైనేజీలు, వీధి దీపాలు) కోసం నిధులు విడుదల చేయడం.
- ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGS) నిధుల నిర్వహణ మరియు కూలీలకు చెల్లింపుల పర్యవేక్షణ.
3. అభివృద్ధి మరియు సంక్షేమ విధులు
- లబ్ధిదారుల ఎంపిక: ప్రభుత్వ పథకాలు (ఇళ్లు, రేషన్ కార్డులు, పెన్షన్లు) అర్హులైన వారికి అందేలా చూడటం.
- పారిశుధ్యం: గ్రామంలో పరిశుభ్రత, డ్రైనేజీ వ్యవస్థ నిర్వహణ మరియు మంచినీటి సరఫరా బాధ్యత.
- గ్రామ సచివాలయం: సచివాలయ సిబ్బంది మరియు వాలంటీర్ల పనితీరును సమీక్షించడం.
4. సర్పంచ్ తొలగింపు (Removal Process)
సర్పంచ్ తన బాధ్యతలను సక్రమంగా నిర్వర్తించకపోతే వారిని తొలగించే అధికారం చట్టంలో ఉంది:
- అవిశ్వాస తీర్మానం: పదవీకాలం 2 సంవత్సరాలు పూర్తయ్యాక వార్డు సభ్యులు అవిశ్వాస తీర్మానం పెట్టవచ్చు.
- సస్పెన్షన్: నిధుల దుర్వినియోగం లేదా విధి నిర్వహణలో నిర్లక్ష్యం వహిస్తే జిల్లా కలెక్టర్ చర్యలు తీసుకోవచ్చు.